Komórka - to najmniejszy samoodtwarzający się żywy układ biologiczny, zdolny do przeprowadzania wszystkich podstawowych procesów życiowych.
Komórki mogą być różnej wielkości, przeciętna wielkość waha się siędzy 1 d 100 um.
Najmniejsze są mikoplazmy (bakterie) - średnica 0,3 um
Największe u ptaków -komórki jajowe strusia - średnica 10, 5 cm
U ssaków - wieloryb - 20 cm.
Komórki można podzielić ze względu na stopień budowy - Wyróżnia się komórki prokariotyczne i eukariotyczne
(wikipedia)
Struktury komórkowe :
Jądro komórkowe
Budowa
* Najczęściej kuliste, czasami połatowate
* Przeważnie jedno duże położone w centralnej części komórki;
Zbudowane jest z otoczki jądrowej - dwuwarstwowej błony cytoplazmatycznej; wewnętrzna strona jest gładka, zewnętrzna pokryta rybosomami, przechodzącymi w retikulum szorstkie.
W otoczce znajdują się niewielkie otwory, umożliwiające wymianę substancji między cytoplazmą a jądrem.
kariolimfa - (sok jądrowy) - wypełnia wnętrze jądra zawiera enzymy syntezujące DNA i RNA
chromatyna - materiał genetyczny
jąderko - małą nieobłoniona struktura na terenie jądra.
Funkcje:
- Funkcja różnicowania; dojrzewania i funkcjonowania komórki,
- Syntezy rybosomalnego RNA i podjednostek rybosomów ( w jąderku)
- Synteza i replikacja DNA
- Przekazywanie informacji genetycznej komórkom potomnym,
- Przekazywanie informacji genetycznej z DNA do RNA (transkrypcja)
Cytozol
Płynna faza cytoplazmy, o charakterze roztworu zawierająca białka, aminokwasy, lipidy, kwasy tłuszczowe, sole mineralne.
W cytozolu zawieszony jest cytoszkielet złożony z włóknistych elementów,
Dodatkowo cytoplazma zawiera jeszcze po za cytozolem zawieszone w nim plazmatyczne składniki komórki.
Funkcje :
- Tworzy środowisko wewnętrzne komórki, zachodzi w nim szereg procesów biochemicznych oraz transport substratów i metabolitów między organellami
Błona komórkowa
Jest granicą między komórką a jej otoczeniem. Skład chemiczny poszczególnych błon może się nieznacznie różnić :
- białka - proteiny
- lipidy - tłuszcze
+ reszty cukrowe
Budowa:
- asymetryczna - dwuwarstwowa struktura, każda warstwa błony ma inny skład i właściwości: zwiększa ją obecność glikokalisu
- płynna - lipidy z każdej warstw błony są w nieustannym ruchu,i zamieniają się miedzy sobą miejscami
- wybiórczo przepuszczalna - selektywna (nie przepuszcza substancji wielocząsteczkowych, np. białek)
Model płynnej mozaiki (1972) - teoria modelu płynnej mozaiki w której białka nie tworzą warstwy na powierzchni lipidów, lecz pływają w dwu-warstwie lipidowej zanurzone w różnym stopniu. Błona taka jest asymetryczna, płynna i dynamiczna.
